فضای سوره:
نکات قابل تامل:(در برخورد هدف، طرف، شرایط ملاک هست. )
-
ایا کافرین نسبت به همه مصادیق کافر است؟ یا مخاطب سردمداران کفر بودند که تاثیر زیادی در اجتماع داشتند و نگاه و توجه مردم به برخورد سردمداران ایمان و کفر با هم بوده است. آنها چه روحیه و چه موانعی برای هدایت داشتند که این چنین برخورد می شود؟
-
وضعیت حضرت رسول در چه موقعیتی بوده است که این چنین سخن می گوید؟ چرا که ما صلح حدیبیه هم داریم و برخوردهای پیامبر با کفار متفاوت است. این برخورد نسبتش با آن برخوردها چیست؟
-
این محکم سخن گفتن و مرزبندی برای چه نوع برخورد با کفار است؟
-
ایا این سوره برای درخواست کفار نسبت به حضرت رسول بیان شده است؟
سورة الکافرون من تفسیر البرهان(مباحثه با آقای مهدوی و ناجی)
فضلها
11955/ [1]- محمد بن یعقوب: عن أبی علی الأشعری، عن محمد بن عبد الجبار، عن صفوان بن یحیى، عن یعقوب بن شعیب، عن أبی عبد الله (علیه السلام)، قال: «کان [أبی (صلوات الله علیه)] یقول: « (قل هو الله أحد) ثلث القرآن، و (قل یأیها الکافرون) ربع القرآن».
آثار قرائت
11956/ [2]- و عنه: عن عدة من أصحابنا، عن سهل بن زیاد، عن إسماعیل بن مهران، عن صفوان بن یحیى، عن عبد الله بن سنان، عن أبی عبد الله (علیه السلام) أنه قال: «من قرأ إذا أوى إلى فراشه (قل یأیها الکافرون) و (قل هو الله أحد) کتب الله عز و جل له براءة من الشرک».
این سوره اعلان برائت است. معنای برائت: التباعد من الشیء و مزایلته. برائت نوعی مرزبندی است. زمانی است که در طرف مقابل نقصی می بینم و در شناخت و احساس و رفتار نسبت به آن متنفرم و اظهار برائت می کنم. همچنین زمانی است که احساس می کنم هیچ ارتباطی بین من و او نیست.
11957/ [3]- ابن بابویه: باسناده، عن الحسن، عن الحسین بن أبی العلاء، عن أبی عبد الله (علیه السلام)، قال: «من قرأ (قل یأیها الکافرون) و (قل هو الله أحد) فی فریضة من الفرائض غفر له و لوالدیه و ما ولد، و إن کان شقیا محی من دیوان الأشقیاء، و أثبت فی دیوان السعداء، و أحیاه الله تعالى سعیدا، و أماته شهیدا، و بعثه شهیدا».
11958/ [4]- الطبرسی: عن شعیب الحداد، عن أبی عبد الله (علیه السلام)، قال: «کان أبی یقول: (قل یأیها الکافرون) ربع القرآن، و کان إذا فرغ منها قال: أعبد الله وحده، أعبد الله وحده».
در بیان فضل معمولا همراه با سوره توحید است که می توان این چنین توضیح داد که: توحید در سوره قل هو الله احد، توحید در نظر و اندیشه است و در این سوره نوع توحید را در رفتار و عملکرد بیان می کند که نوعی خط کشی و مرز بندی با معبودهای دیگر است. و این دو کنار همدیگر مکمل همدیگر در وجود انسان است. و در زندگی، مرگ و پس از مرگ انسان اثر گذار است.
11959/ [5]- و عن هشام بن سالم، عن أبی عبد الله (علیه السلام)، قال: «إذا قلت: لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ فقل:و لکنی أعبد الله مخلصا له دینی، فإذا فرغت منها، فقل: دینی الإسلام ثلاث مرات».
مرزبندی و فاصله ها را کاملا حفظ کردن است.
11960/ [6]- و من (خواص القرآن): روی عن النبی (صلى الله علیه و آله) أنه قال: «من قرأ هذه السورة أعطاه الله تعالى من الأجر کأنما قرأ ربع القرآن، و تباعدت عنه مؤذیة الشیطان، و نجاه الله تعالى من فزع یوم القیامة، و من قرأها عند منامه، لم یتعرض إلیه شیء فی منامه، فعلموها صبیانکم عند النوم، و من قرأها عند طلوع الشمس عشر مرات، و دعا بما أراد من الدنیا و الآخرة استجاب الله له ما لم یکن معصیة یفعلها».
تباعدت عنه موذیه الشیطان: در ارتباطات معمولا برائتمان ضعیف است و زمینه برای این فراهم است که دست از دین برداریم و بگوییم می شود جمع کرد بین این حرف و حرف مقابل و شیطان وسوسه و اذیت دارد و با این سوره مرزها را محکم بیان کردن است و مانع اذیت و وسوسه شیطان می شود.
منام: قبل از خواب یک دور فضای اعتقادات مرور می شود و متذکر به این مطلب که حاکم و معبود من کیست را مرور می کنم. که رها و ول خواب نروم.
نجاه الله: شرک، ترس و دو گانگی می آورد و توحید دژ محکم است و همیشه نجات را به دنبال می آورد.
11961/ [7]- و قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): «من قرأها تباعدت عنه مؤذیة الشیطان، و نجاه الله من فزع یوم القیامة، و من قرأها عند النوم لم یعرض له شیء فی منامه و کان محروسا، فعلموها أولادکم، و من قرأها عند طلوع الشمس عشر مرات، و دعا الله، استجاب له ما لم یکن فی معصیة».
11962/ [8]- الطبرسی: روى داود بن الحصین، عن أبی عبد الله (علیه السلام)، قال: «إذا قلت: قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ فقل: یا أیها «1» الکافرون و إذا قلت: لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ، فقل: أعبد الله وحده، و إذا قلت: لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِینِ فقل: ربی الله، و دینی الإسلام».
شان نزول
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ- إلى قوله تعالى- لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِینِ [1- 6]
11963/ [1]- علی بن إبراهیم، قال: حدثنی أبی، عن محمد بن أبی عمیر، قال: سأل أبو شاکر أبا جعفر الأحول، عن قول الله عز و جل: قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ وَ لا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُّمْ وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ فهل یتکلم الحکیم بمثل هذا القول و یکرره مرة بعد مرة؟ فلم یکن عند أبی جعفر الأحول فی ذلک جواب، فدخل المدینة، فسأل أبا عبد الله (علیه السلام) عن ذلک، فقال: «کان سبب نزولها و تکرارها أن قریشا قالت لرسول الله (صلى الله علیه و آله): تعبد آلهتنا سنة، و نعبد إلهک سنة، و تعبد آلهتنا سنة، و نعبد إلهک سنة، فأجابهم الله بمثل ما قالوا، فقال فیما قالوا: تعبد آلهتنا سنة: قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ، و فیما قالوا: نعبد إلهک سنة: وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ و فیما قالوا: تعبد آلهتنا سنة: وَ لا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُّمْ و فیما قالوا: نعبدک إلهک سنة: وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِینِ». قال: فرجع أبو جعفر الأحول إلى أبی شاکر فأخبره بذلک، فقال أبو شاکر: هذا حملته الإبل من الحجاز، و کان أبو عبد الله (علیه السلام) إذا فرغ من قراءتها یقول: «دینی الإسلام» ثلاثا.
نظرات شما: نظر
